علائم، پیشگیری و درمان آبله میمون یا ام پاکس

آبله میمون (Mpox) یک بیماری نادر شبیه آبله است که توسط ویروس ایجاد می شود. بیشتر در آفریقا و امروزه در نقاط مختلف جهان دیده می شود. این بیماری علائمی شبیه آنفولانزا تب و لرز و بثورات پوستی ایجاد می کند که ممکن است هفته ها طول بکشد. هیچ درمان اثبات شده ای برای آن وجود ندارد، اما معمولاً خود به خود بهبود می یابد. دو نوع سویه شناخته شده ویروس آبله میمون وجود دارد. یکی از آفریقا مرکزی (Clade I) و دیگری در غرب آفریقا (Clade II) منشاء گرفته است.

علائم آبله میمون چیست؟

پس از قرار گرفتن در معرض این ویروس، ممکن است چند روز تا چند هفته طول بکشد تا علائم ایجاد شود. علائم معمولا شامل موارد زیر است:

• تب و لرز
• کهیر
• غدد لنفاوی متورم
• سردرد
• دردهای عضلانی
• خستگی
• بثورات پوستی: به صورت برآمدگی های صاف و قرمز شروع می شود که می تواند دردناک باشد. این برجستگی ها تبدیل به تاول های چرکی می شوند. در نهایت، تاول ها پوسته می شوند و می ریزند. کل فرآیند می تواند دو تا چهار هفته طول بکشد. ممکن است روی دهان، صورت، دست ها، پاها، آلت تناسلی، واژن یا مقعد زخم ایجاد شود.

همه مبتلایان همه علائم را ندارند. برخی ممکن است تنها بثورات پوستی داشته باشند و برخی اصلا آن را تجربه نکنند.

راه های انتقال آبله میمون چیست؟

آبله میمون از طریق چندین راه مختلف می‌تواند به انسان منتقل شود:
انتقال از حیوان به انسان: انتقال ویروس آبله میمون معمولا از طریق تماس مستقیم با خون، مایعات بدن، یا ضایعات پوستی حیوانات آلوده انجام می‌شود. نیش یا خراش توسط حیوانات آلوده و مصرف گوشت خام یا نیم‌پز حیوانات آلوده از راه‌های انتقال ویروس به انسان است.
انتقال از انسان به انسان: انتقال انسان به انسان معمولا از طریق لمس کردن ضایعات پوستی، خون، یا مایعات بدن فرد مبتلا انجام می شود. قطرات تنفسی که از طریق سرفه یا عطسه افراد مبتلا منتشر می‌شوند نیز می‌توانند ویروس را به دیگران منتقل کنند. این نوع انتقال معمولا در تماس‌های طولانی‌مدت و نزدیک، مانند درون خانواده‌ها، رخ می‌دهد. تماس با اشیاء، لباس‌ها، ملحفه‌ها یا سطوحی که با ویروس آلوده شده‌اند نیز می‌تواند منجر به انتقال بیماری شود.

Mpox چگونه تشخیص داده می شود؟

از آنجایی این بیماری نادر است و علائم آن شبیه به سایر بیماری ها است ممکن است به راحتی تشخیص داده نشود. اما تورم غدد لنفاوی علامتی مخصوص این بیماری است. برای تشخیص، یک نمونه بافت از یک زخم باز گرفته شده و آزمایش می شود. گاهی برای تشخیص نیاز به آزمایش خون نیز هست.

Mpox چگونه درمان می شود؟

در حال حاضر هیچ درمان ضد ویروسی تایید شده ای برای mpox وجود ندارد. برای درمان ام پاکس اگر بیماری شدید داشته باشید، ممکن است پزشک داروهای ضد ویروسی مانند سیدوفوویر یا تکوویریمات تجویز کند. این داروها برای درمان سایر عفونت‌های ویروسی (مانند آبله) تأیید شده‌اند، اما اثربخشی آنها برای آبله میمون هنوز در حال تحقیق است.

پیشگیری از آبله میمون

برای پیشگیری از آبله میمون، اقدامات زیر توصیه می‌شود:
اجتناب از تماس با حیوانات وحشی: در مناطقی که آبله میمون شایع است، از تماس مستقیم با حیوانات وحشی و مصرف گوشت آن‌ها اجتناب کنید.
حفظ بهداشت شخصی: شستشوی دست‌ها با آب و صابون، به ویژه پس از تماس با حیوانات یا اشیاء آلوده، بسیار مهم است.
استفاده از محافظت شخصی: در تماس با افراد یا حیوانات مشکوک به آلودگی، از ماسک و دستکش استفاده کنید.
واکسیناسیون: واکسن‌های آبله ممکن است در برابر آبله میمون نیز تا حدی مؤثر باشند. برخی کشورها برای افراد در معرض خطر واکسیناسیون را توصیه می‌کنند. به همه افراد توصیه نمی شود از واکسن استفاده کنند.

بیشتر بدانیم: آبله مرغان در بارداری

در صورت ابتلا به آبله میمونی چه کنیم؟

بهترین کار مراجعه به پزشک و پیروی از دستورات پزشک است. می توانید از برخی داروها و روش ها برای بهبود حالتان استفاده کنید.
مسکن و کاهش دهنده تب: داروهایی مانند ایبوپروفن و استامینوفن می توانند به تسکین علائم شما کمک کنند.
اگر آلوده هستید خود را ایزوله کنید: تا زمانی که همه ضایعات پوسته پوسته نشده اند از تماس با دیگران خودداری کنید.
زخم ها یا بثورات را بپوشانید: برای جلوگیری از انتقال بیماری از گاز یا بانداژ برای زخم ها استفاده کنید.
ماسک بزنید: در هنگام بیماری در خانه بمانید و استراحت کنید، در اطراف دیگران ماسک بزنید و مایعات فراوان بنوشید.
از تماس با حیوانات خانگی (به خصوص جوندگان) خودداری کنید.

آبله میمونی تا چه مدت ادامه دارد؟

ام پاکس به طور معمول حدود دو تا چهار هفته طول می کشد. اگر در معرض این بیماری باشید تا زمانی که بثورات پوستی رفع نشود باید تحت درمان باشید.

آیا آبله میمون کشنده است؟

احتمال فوت در اثر ابتلا به این بیماری نادر است ولی عوارضی مانند ذات الریه و عفونت در مغز یا چشم شود که می تواند تهدید کننده زندگی باشد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

اگر تب، درد یا غدد لنفاوی متورم، بثورات یا زخم های جدید دارید یا به تازگی با فرد آلوده تماس نزدیک داشته اید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کنم؟

در صورت بروز علائمی مانند مشکل در تنفس، درد قفسه سینه جدید، گرفتگی گردن، گیجی یا مشکل در تفکر واضح، مشکل در صحبت کردن یا حرکت کردن، از دست دادن هوشیاری، تشنج بهتر است به اورژانس مراجعه کنید.

تفاوت آبله مرغان و آبله میمون در چیست؟

هر دو بیماری باعث ایجاد بثورات پوستی می شوند، ویروس های آنها متفاوت است. هر دو ویروس می توانند از طریق پوست به پوست یا تماس چهره به چهره طولانی مدت پخش شوند، اما آبله مرغان بسیار مسری است و راحت تر از mpox پخش می شود. احتمال تورم غدد لنفاوی در افراد مبتلا به mpox بیشتر از افراد مبتلا به آبله مرغان است. علائم آبله مرغان از جمله بثورات در عرض دو هفته بهبود می‌یابد، در حالی که دو تا چهار هفته طول می‌کشد تا mpox برطرف شود.

آبله میمون و آبله چه تفاوتی دارند؟

ویروس آبله و آبله میمون هر دو از نوع Orthopoxvirus هستند، بنابراین توسط ویروس های مشابه اما متمایز ایجاد می شوند. به لطف واکسن‌های مؤثر، آبله تا سال 1980 ریشه‌کن شده است. آبله بسیار مسری بود و راحت‌تر از آبله میمون پخش می‌شد. علائم آبله میمون شبیه آبله، اما خفیف تر است.

نویسنده: نگار رفیعی
منبع: who