فواید مصرف اسید فولیک در بارداری چیست؟

فولیک اسید (Folic Acid) یا ویتامین B9 یکی از ویتامین‌های گروه B است که نقش مهمی در بسیاری از فرآیندهای بدن ایفا می‌کند. این ویتامین به‌طور خاص برای سنتز و ترمیم DNA، تولید گلبول‌های قرمز خون، و رشد و تقسیم سلولی ضروری است. فولیک اسید در بارداری مهم است، زیرا به جلوگیری از نقص‌های مادرزادی در مغز و ستون فقرات جنین کمک می‌کند.

فواید اسید فولیک در بارداری

• پیشگیری از نقص‌های لوله عصبی جنین: این نقص‌ها شامل اسپینا بیفیدا (نوعی نقص ستون فقرات) و آنانسفالی (عدم تشکیل کامل مغز) هستند که می‌توانند عوارض جدی داشته باشند. مصرف کافی اسید فولیک قبل و در اوایل بارداری می‌تواند خطر بروز این نقص‌ها را به‌طور چشمگیری کاهش دهد.
• حمایت از رشد جنین: اسید فولیک به تولید و ترمیم DNA و RNA کمک می‌کند و برای تقسیم و رشد سلولی ضروری است. این امر به رشد صحیح جنین، به ویژه در مراحل اولیه بارداری، کمک می‌کند.
• پیشگیری از سقط جنین: مصرف کافی اسید فولیک می‌تواند خطر سقط جنین و مشکلات دیگر بارداری، مانند زایمان زودرس، را کاهش دهد. این ویتامین همچنین به حفظ سلامت جفت و کاهش خطر کم‌وزنی نوزاد هنگام تولد کمک می‌کند.
• کاهش خطر نقص‌های مادرزادی دیگر: مصرف کافی اسید فولیک ممکن است به کاهش خطر بروز سایر نقص‌های مادرزادی مانند نقص‌های قلبی، نقص‌های سیستم ادراری، و نقص‌های شکاف لب و کام (لب شکری) کمک کند.

دوز مناسب قرص فولیک اسید در بارداری

دوز فولیک اسید برای زنانی که قصد بارداری دارند 400 تا 800 میکروگرم است. دوز آن برای زنانی با شرایط خاص، 2-5 میلی گرم در روز است. زنانی که قصد باردار شدن دارند و یا در نخستین ماه های بارداری هستند، لازم است از حداقل 400 میکروگرم اسید فولیک استفاده کنند. 
شرایط خاص نیازمند دوز بالاتری از فولیک اسید شامل موارد زیر است:

آیا فولات و فولیک اسید یکی هستند؟

فولات یک عبارت کلی است که برای توصیف انواع ویتامین B9 استفاده می شود. فولیک اسید نوع خاصی از فولات است که به طور طبیعی یافت نمی شود بنابراین برخی از مواد غذایی همانند برنج ها، پاستا، نان و غلات صبحانه را با آن غنی سازی می کنند که با برچسب "غنی شده " در بازار موجود است.

مواد غذایی غنی از فولات

فولات یک ویتامین محلول در آب است و براحتی با پختن از بین می رود. سبزیجات کم تفت داده شده و خام، بهترین منبع غنی از فولات هستند. پختن سبزیجات در مایکرویو یا بخارپز کردن آنها بهترین روش برای حفظ خاصیت فولات است. برخی از منابع غنی از فولات شامل سبزیجات (کلم بروکلی، کلم بروسل، کلم، گل کلم، اسفناج ، لوبیا سبز، کاهو، قارچ، هویج وحشی، ذرت شیرین و کدو سبز)، میوه (آووکادو، گریپ فروت و پرتقال)، حبوبات (نخود، سویا، لوبیا، لوبیای قرمز، عدس، لوبیا سفید)، تخم مرغ، مغزها، آب میوه (آب سیب و پرتقال) است.

دوزهای بالای اسید فولیک برای چه کسانی توصیه می شود؟

برخی زنان باردار بیشتر در معرض خطر بدنیا آوردن یک نوزاد مبتلا به نقص لوله عصب هستند لذا به این افراد توصیه می شود که هرروز 5 میلی گرم فولیک اسید را تا هفته 12 بارداری مصرف کنند. این زنان شامل: 

• داشتن نقص لوله عصبی (NTD) یا سابقه بارداری جنین دچار نقص لوله عصبی
• داشتن نسبت فامیلی درجه یک با خانمی با سابقه جنین دچار نقص لوله عصبی
• استفاده از داروهای صرع مانند سدیم والپروات 
• بیماری دیابت شیرین

قرص اسید فولیک در بارداری را چه زمانی بخوریم؟

اسید فولیک را می‌توان در هر زمان از روز مصرف کرد، اما برای به خاطر سپردن مصرف آن، بهتر است یک زمان مشخص (مثلا صبح‌ها) را انتخاب کنید. اسید فولیک را می‌توان با یا بدون غذا مصرف کرد، اما اگر باعث ناراحتی معده می‌شود، مصرف آن همراه با غذا توصیه می‌شود.

ایا فولیک اسید باعث بارداری میشود؟

اسید فولیک به‌طور مستقیم باعث بارداری نمی‌شود، اما نقش مهمی در سلامت باروری و افزایش شانس بارداری دارد. اسید فولیک به بهبود سلامت تخمک در زنان و کیفیت اسپرم در مردان کمک می‌کند که می‌تواند شانس بارداری را افزایش دهد. مصرف اسید فولیک به تنظیم سطح هموسیستئین در بدن کمک می‌کند. سطح بالای هموسیستئین می‌تواند بر باروری و سلامت بارداری تاثیر منفی بگذارد.

آشنا شویم: آیا مصرف مولتی ویتامین بارداری ضروری است؟

مصرف همزمان مولتی ویتامین و اسید فولیک در بارداری

مصرف همزمان مولتی ویتامین و اسید فولیک در دوران بارداری معمولا ایمن و حتی توصیه‌شده است، زیرا هر دو مکمل نقش‌های حیاتی در حمایت از سلامت مادر و جنین ایفا می‌کنند. بسیاری از مولتی ویتامین‌های مخصوص بارداری حاوی مقدار کافی اسید فولیک (معمولاً 400 تا 800 میکروگرم) هستند که نیاز روزانه شما را تامین می‌کند. این مولتی ویتامین‌ها علاوه بر اسید فولیک، حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی دیگری مانند ویتامین D، آهن، کلسیم، ید و امگا-3 هستند که برای حمایت از بارداری سالم ضروری‌اند.

مصرف همزمان فولیک اسید و ویتامین دی در بارداری مناسب است؟

مصرف همزمان اسید فولیک و ویتامین D در دوران بارداری نه تنها مشکلی ایجاد نمی‌کند، بلکه می‌تواند بسیار مفید باشد. هر دو این مواد مغذی نقش‌های مهمی در سلامت مادر و جنین دارند و معمولاً به‌عنوان بخشی از مکمل‌های دوران بارداری تجویز می‌شوند. اسید فولیک و ویتامین D به طور مستقیم با هم تداخلی ندارند، بنابراین می‌توانند به طور همزمان مصرف شوند. هر دو ماده مغذی می‌توانند با یا بدون غذا مصرف شوند، اما ویتامین D که محلول در چربی است، بهتر است همراه با یک وعده غذایی مصرف شود که حاوی مقداری چربی باشد تا جذب آن بهبود یابد.

مصرف فولیک اسید در بارداری تا چه زمانی توصیه می شود؟

توصیه می‌شود که زنان حداقل یک ماه قبل از برنامه‌ریزی برای بارداری، مصرف قرص اسید فولیک را آغاز کنند. این کار به ایجاد ذخایر کافی اسید فولیک در بدن کمک می‌کند که برای سلامت جنین در هفته‌های اولیه بارداری ضروری است. مصرف اسید فولیک سه ماهه اول بسیار مهم است زیرا لوله عصبی جنین در طی هفته‌های اول بارداری تشکیل می‌شود. بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که مصرف اسید فولیک تا پایان بارداری ادامه یابد. اگرچه تشکیل لوله عصبی در هفته‌های ابتدایی بارداری اتفاق می‌افتد، اما اسید فولیک همچنان برای تولید سلول‌ها و حفظ سلامت مادر و جنین ضروری است.

چه زمانی باید مصرف فولیک اسید را شروع کرد؟

چون حدود نیمی از بارداری ها ناخواسته است و به همین دلیل ممکن است افراد ندانند که باردار هستند. درهمین راستا توصیه می شود زنان در تمام دوران باروری، روزانه 400 میکروگرم فولیک اسید استفاده کنند. نقایص مغزی و نخاعی نوزاد در اوایل بارداری (3 تا 4 هفته بعد از بارداری) اتفاق می افتد.

چند ماه قبل از بارداری اسید فولیک بخوریم؟

زنان باید حداقل یک ماه قبل از برنامه‌ریزی برای بارداری مصرف اسید فولیک را شروع کنند. این کار به بدن کمک می‌کند تا ذخایر کافی از این ویتامین را برای دوران بارداری به‌ویژه در هفته‌های اولیه داشته باشد. نقص‌ها اغلب در مراحل بسیار اولیه بارداری رخ می‌دهند، حتی پیش از اینکه زن از بارداری خود آگاه باشد. بنابراین، داشتن سطح مناسب اسید فولیک در بدن از قبل از بارداری، خطر بروز این نقص‌ها را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.

مقدار مصرف فولیک اسید در بارداری دوقلو چقدر است؟

در دوران بارداری دوقلو، نیاز به مواد مغذی و همینطور اسید فولیک بیشتر می شود. مقدار دقیق مصرف اسید فولیک در بارداری دوقلو ممکن است بسته به شرایط فردی متفاوت باشد، اما توصیه می‌شود که دوز مصرفی بیشتر از دوز استاندارد برای بارداری‌های تک‌قلویی باشد. برای بارداری‌های تک‌قلویی، معمولا 400 تا 800 میکروگرم اسید فولیک در روز توصیه می‌شود. در بارداری‌های دوقلو، برخی پزشکان ممکن است مثلاً 1000 میکروگرم در روز یا حتی بیشتر، بسته به شرایط خاص مادر توصیه کنند.

عوارض فولیک اسید 5 در بارداری

در موارد خاص، پزشک ممکن است اسید فولیک 5 میلی‌گرم در روز، تجویز کند. اسید فولیک حتی در دوزهای بالاتر بی‌خطر است، اما برخی عوارض جانبی مانند مشکلات گوارشی مانند نفخ، گاز معده و حالت تهوع، واکنش‌های آلرژیک مانند خارش، قرمزی یا کهیر و مخفی کردن علائم کمبود B12: ممکن است رخ دهد.

میوه های دارای اسید فولیک در بارداری چیست؟

مصرف میوه‌های حاوی اسید فولیک در دوران بارداری می‌تواند به تأمین این ویتامین ضروری کمک کند.  از این میوه ها می توان به پرتقال و آب پرتقال، آووکادو، موز، پاپایا، توت فرنگی، طالبی، کیوی و انبه اشاره کرد.

نویسنده: نگار رفیعی
منبع: webmd