نفخ شکم یکی از بیماری های شایع در دنیای امروز است که می تواند بسیار ناراحت کننده باشد و بسیاری از افراد را از بودن در جمع معذب کند. نفخ شکم باعث احساس پری غالبا با درد می شود. ممکن است احساس آروغ زدن داشته باشید، حتی اگر شکمتان ورم نداشته باشد. برخی مواقع یک بیماری نیز در نفخ شکم نقش دارد. نفخ شکم در هر جنس و سنی ممکن است رخ دهد ولی نفخ شکم در زنان شایع تر است. در این مقاله به بررسی علت نفخ شکم می پردازیم تا با شناسایی علل آن جهت درمان اقدام کنیم.
نفخ شکم چیست؟
نفخ اولین احساس پری یا فشار در شکم است که ممکن است با ورم شکم همراه باشد. این احساس می تواند از یک ناراحتی ملایم تا درد شدید متفاوت باشد. نفخ شکم معمولا بعد از مدت کوتاه از بین می رود اما در برخی افراد به یک مشکل آزاردهنده و تکراری تبدیل می شود. مسائل گوارشی و نوسانات هورمونی می تواند باعث ورم و نفخ شکم شود. برخی افراد نیاز است برای یافتن علت نفخ شکم به پزشک مراجعه کنند.
نفخ شکم چقدر شایع است؟
بین 10 تا 25 درصد از افراد سالم از نفخ شکم شکایت می کنند. بیش از 75 درصد افراد علایم نفخ شکم را متوسط تا شدید توصیف می کنند. حدود 10درصد، نفخ شکم مداوم دارند. افرادی که دچار سندروم روده تحریک پذیر (IBS) هستند، نفخ شکم را بیش از 90 درصد تجربه می کنند. 75درصد زنان نیز قبل و در طول دوره عادت ماهانه، نفخ شکم را تجربه می کنند. فقط 50 درصد از افرادی که نفخ شکم را تجربه می کنند، ورم شکم دارند.
علت نفخ شکم
شایعترین علت نفخ شکم، زیاد بودن گاز روده، سرطان (تخمدان، رحم، کولون، پانکراس، معده یا مسنتریک)، سندروم روده تحریک پذیر و التهاب معده (گاستریت) یا روده ها است. اگر بعد از خوردن غذا دچار نفخ شکم می شوید، ممکن است به مشکل گوارشی دچار شده اید. این مشکل با خوردن غذا با عجله و یا بدلیل عدم تحمل غذا یا دیگر بیماری هایی که باعث تولید گاز یا ترش کردن معده می شود، رخ می دهد. عادت ماهانه در زنان نیز از دیگر دلایل نفخ موقتی شکم است. برخی مواقع نفخ شکم می تواند نشان دهنده یک بیماری بسیار جدی باشد.
گاز روده
گاز روده محصول طبیعی سیستم گوارش است اما زیاد بودن گاز روده به این معنی است که دستگاه گوارش به خوبی کار نمی کند. گازهای روده اکثرا بواسطه باکتری های روده که کربوهیدرات ها را هضم می کنند، تولید می شوند که به این فرایند، تخمیر گفته می شود.
در صورت تخمیر زیاد، بیشتر کربوهیدرات ها به طور طبیعی جذب نمی شوند. این مشکل ممکن است به خاطر با عجله غذا خوردن، بیماری های گوارشی و مشکلات معده باشد.
سوءجذب کربوهیدرات
برخی افراد در هضم کربوهیدرات های خاص (قندها) مشکل دارند. برخی از این قندها شامل لاکتوز، فروکتوز و کربوهیدرات در گندم و لوبیاست. معده ممکن است نتواند این قندها و کربوهیدرات را تحمل کند. متخصص یا کارشناس تغذیه می تواند به شما در تفکیک حساسیت های گوارشی کمک کند.
رشد زیاد باکتری ها در روده کوچک (SIBO)
این حالت زمانی اتفاق می افتد که باکتری های روده از کولون به سمت روده کوچک سرازیر شوند. رشد زیاد این باکتری ها می تواند جلوی رشد و فعالیت دیگر باکتری ها را بگیرد و تعادل آنها را به هم بزند. برخی باکتری ها گازهای تولید شده توسط دیگر باکتری ها را جذب می کنند اما بیشتر این باکتری ها می توانند این تعادل را بهم بریزند.
سندروم روده تحریک پذیر
سندروم روده تحریک پذیر (IBS) و سوءهاضمه زمانی تشخیص داده می شود که بدن در هضم غذا بدلایل ناشناخته با مشکل مواجه باشد. علایم این اختلال غالبا شامل گاز روده و نفخ شکم بعد از خوردن غذاست. به علایم هشدار دهنده مثل اسهال یا یبوست، تهوع، استفراغ، تب، خونریزی، آنمی (کم خونی) و کاهش بی دلیل وزن توجه کنید.
حساسیت زیاد شکم
برخی افراد احساس می کنند که حتی وقتی حجم گاز روده شان نرمال و طبیعی است، شکمشان پر از گاز است و نفخ دارد. این حالت غالبا با سندروم روده تحریک پذیر (IBS) و دیگر اختلالات روده تا مغز، ارتباط دارد. برخی افراد حتی دچار واکنش زیاد عضلانی هستند که این واکنش، فضای بیشتری را برای تولید گاز در حفره شکم ایجاد می کند.
برای بهبود نفخ شکم آشنا شویم با: کپسول لاکتوگات ویواتیون
یبوست
یبوست نیز یک علت نفخ شکم است. ممکن است بدلیل رژیم غذایی یا سبک زندگی دچار یبوست موقتی شوید یا ممکن است بدلیل داشتن یک بیماری دچار یبوست مزمن شده باشید. مدفوع در کولون باعث می شود که غذایی که بتازگی هضم شده، در مدت بیشتری در روده ها بماند و منتظر می ماند تا از مقعد خارج شود. هرچیزی که برای مدت زیادی در روده بماند و حجم زیادی از روده را اشغال کند، منجر به نفخ می شود.
انسداد روده
روده بزرگ و کوچک می توانند بواسطه تومورها، زخم یا جراحت، بخیه، تنگی کانال نخاعی یا فتق مسدود شوند. بیماری های التهابی مثل بیماری کرون می توانند به بخش هایی از روده های کوچک آسیب بزنند و مجرای عبور محتویات معده را باریک و تنگ کنند. اختلالات حرکتی می تواند باعث یبوست یا کندی حرکت در سیستم گوارشی شود که معمولا از اختلالات عضلات و اعصاب است که محتویات معده را در مجرای گوارش حس می کند.
افزایش وزن
افزایش وزن می تواند یک علت نفخ شکم باشد. وقتی دچار چاقی شکمی می شوید، فضای کمتر برای فرایندهای طبیعی گوارشی می باشد بطوری که حتی یک وعده غذای معمولی ممکن است باعث نفخ غیرطبیعی در طول هضم شود. برخی مواقع افزایش وزن با احتباس یا ماندگاری آب همراه است که می تواند احساس نفخ همراه با وجود مایعات در شکم ایجاد کند.
علت نفخ شکم در زنان چیست؟
شاید متوجه شده باشید که نفخ شکم بدنبال یک چرخه متفاوت رخ می دهد. بیش از سه چهارم زنان، نفخ شکم را قبل و در طول پریودی تجربه می کنند. نفخ شکم یکی از مشکلات شایع و متداول در طول نوسانات هورمونی دوره پیش از پریودی است. وقتی به موضوع نفخ شکم می رسیم، هورمون های زنانه مورد توجه قرار می گیرند، زیرا این هورمون ها می توانند از چندین زاویه بر نفخ تاثیر بگذارند که از جمله می توان به وجود مایعات، گاز و عملکرد دستگاه گوارش و حساسیت به این موارد اشاره کرد.
هورمون استروژن که مهمترین هورمون زنانه است، باعث احتباس و ماندگاری آب می شود. وقتی سطح هورمون استروژن به اوج می رسد و سطح هورمون پروژسترون افت می کند، متوجه نفخ ناشی از مایعات خواهید شد. این موضوع علاوه بر افزایش حجم رحم قبل از پریودی، می تواند یک علت نفخ شکم باشد. اما این هورمون ها با سیستم گوارش تداخل دارند. هریک از هورمون های استروژن و پروژسترون بواسطه افزایش یا کاهش سرعت حرکت روده، باعث تولید گاز روده می شوند. گیرنده های هورمون استروژن در دستگاه گوارش بر حساسیت شکم تاثیر می گذارند که این احساس نفخ را بوجود می آورد.
علت نفخ شکم در مردان چیست؟
اصولا نفخ شکم در مردان به دلیل مشکلات گوارشی مانند سندروم روده تحریک پذیر و انسداد روده ایجاد میشود. البته در بیشتر مردان می توان بی تحرکی را یکی از عوامل مهم نفخ شکم دانست. مشکل دیگر این است که اصولا رژیم غذایی مناسبی ندارند و در بلعیدن غذا توجه کافی ندارند به همین دلیل ممکن است نفخ در مردان بروز کند.
کلام آخر
نفخ که فرایندی موقتی است، معمولا بدلیل عمل هضم، هورمونی یا هردو اتفاق می افتد. این موارد می تواند شما را بیمار یا خسته کند. تا زمانی که علایم نفخ شکم برطرف شود، این دلایل احتمالا جدی نیستند. اما اگر نفخ شکمتان رفع نشد یا اگر علایمی مثل تب یا استفراغ را تجربه کردید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید تا بتوانید دلیل آن را مشخص کنید.
دیدگاه و نظرات
ارسال دیدگاه جدید