سندروم تخمدان پلی کیستیک چیست؟

سندرم تخمدان پلی کیستیک از شایع ترین اختلالات غدد درون ریز در زنان و شایع ترین علت نازایی ناشی از عدم تخمک گذاری می باشد. نام گذاری این سندرم به دلیل وجود تخمدان های بزرگ محتوی تعداد زیادی کیست کوچک (در اغلب زنان مبتلا و نه در همه) است که در لایه بیرونی هر تخمدان قرار گرفته است. وقتی زنی از سندرم تخمدان پلی کیستیک رنج می برد تعادل بین هورمون های زنانه، استروژن و پروژسترون بهم می خورد. این اختلال باعث خونریزی غیرعادی و سنگین می شود که به صورت لخته دفع می شود. علت دقیق سندرم تخمدان پلی کیستیک هنوز ناشناخته است. زنان مبتلا ممکن است به دلیل مشکلات بوجود آمده در تخمک گذاری، برای باردار شدن با مشکل مواجه شوند. تشخیص زودهنگام و شروع درمان می تواند به پیشگیری عوارض طولانی مدت آن مثل دیابت نوع 2، بیماری های قلبی و سکته کمک کند.

اپیدمیولوژی سندروم تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک در 6 تا 10 درصد همه زنانی که در سنین باروری می باشند دیده می شود. علت بیماری مزبور مشخص نیست اما محققان بر این باورند که عوامل ارثی و دیابت در ظهور آن نقش دارند.

علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک

از علائم آن می توان به ناباروری، از دست دادن خون زیاد در طول قاعدگی، قاعدگی های نامنظم، آکنه،پوست چرب، طاسی مدل مردانه یا نازک شدن موها، چاقی و افزایش وزن به خصوص دور کمر، افزایش ضمائم پوستی در ناحیه زیر بازو و گردن، افزایش پیگمانتاسیون در پوست ناحیه سر و گردن ران و بازوها، خواب آلودگی، میل وافر به شیرینی، کاهش میل جنسی و اضطراب اشاره کرد.
علاوه بر آن بیماران در معرض عوارض جدی مانند افزایش خطر سرطان آندومتر و پستان، افزایش فشار خون، بیماری های قلبی وعروقی و دیابت می باشند. شیوع چاقی در مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک بیشتر از زنان سالم می باشد. دفع لخته خونی در دوران عادت ماهانه، پدیده ای است که هر زنی در طول سال های باروری خود تجربه می کند. اگرچه شاید این لخته ها زنگ خطر را زیر گوش تان به صدا درآورد، اما واقعیت این است که بیشتر اوقات دفع لخته با خون عادت ماهانه کاملا طبیعی است حتی وقتی اندازه لخته ها خیلی بزرگ است. به طور طبیعی خون فاکتورهای ضدانعقاد خونی تولید می کند که غلظت خون را حفظ می کند و اجازه نمی دهد که خون لخته شود، اما گاهی وقتی جریان خون سنگین است، این فاکتورهای ضدانعقاد خون، زمان کافی برای عمل کردن ندارند و در نتیجه لخته های خونی شکل می گیرند. هرچند این اتفاق در دوره عادت ماهانه پدیده ای طبیعی است اما لخته های خون زمانی باعث نگرانی می شود که بیشتر از مشت یک زن باشد در تمام دوره عادت ماهانه بیش از حد اتفاق بیفتد و پس از دوره عادت ماهانه هم رخ بدهد و همراه با درد نیز باشد که می تواند دلایل زیادی از جمله سندرم تخمدان پلی کیستیک داشته باشد.

علل ایجاد بیماری سندرم تخمدان پلی کیستیک

چرخه های نرمال باروری توسط تغییرات ایجاد شده در سطوح هورمون های تولید شده توسط غده هیپوفیز در مغز و تخمدان های شما تنظیم می گردد. غده هیپوفیز هورمون های محرک فولیکول و هورمون سازنده جسم زرد را ترشح می کند که این دو هورمون رشد و آزاد سازی تخمک در تخمدان ها را کنترل می کنند. در طول چرخه یک ماهه، تخمک گذاری تقریبا دو هفته قبل از قاعدگی رخ می دهد. تخمدان های فرد هورمون های استروژن و پروژسترون را ترشح می کنند که دیواره رحم را برای دریافت تخم بارور آماده می سازند. همچنین تخمدان ها تولید هورمون های مردانه آندروژن ها (مثل تستوسترون) را نیز برعهده دارند. اگر بعد از تخمک گذاری بارداری رخ ندهد، ترشح استروژن و پروژسترون کاهش می یابد و دیواره رحم در طول قاعدگی ریزش می کند. در سندرم تخمدان پلی کیستیک، ممکن است غده هیپوفیز مقادیر بالای هورمون سازنده جسم زرد ترشح کند و تخمدان ها مقادیر بالای آندروژن ها را تولید نمایند. این امر چرخه نرمال قاعدگی را مختل می سازد و می تواند سبب ناباروری، پرمویی بدن و آکنه گردد. اگرچه دانشمندان علت وقوع سندرم تخمدان پلی کیستیک را نمی دانند ولی تولید زیاد انسولین، درجه های پایین التهاب، وراثت و رشد غیر نرمال جنینی می توانند در این میان نقش داشته باشند.

ترشح زیاد انسولین

انسولین هورمونی است که توسط پانکراس تولید می شود و به سلول های بدن اجازه می دهدکه از قند (گلوکز) استفاده کنند. قند منبع اولیه انرژی بدن است. اگر شما دچار مقاومت به انسولین باشید، توانایی بدن برای مصرف بهینه انسولین مختل می گردد و پانکراس شما برای مهیا کردن گلوکز مورد نیاز سلول ها، انسولین بیشتری ترشح می کند. تصور می شود که انسولین بالا، سبب افزایش ساخت آندروژن ها در تخمدان ها می گردد درجه های پایین التهاب گلبولهای سفید خون در طی فرایند التهاب، برای مبارزه با عفونت ماده ای را ترشح می کنند. استفاده از بعضی از غذاهای خاص در افراد مستعد می تواند سبب ایجاد پاسخ التهابی گردد. در این شرایط گلبول های سفید ماده ای را تولید می کنند که می تواند سبب مقاوت به انسولین و تجمع کلسترول در رگ های خونی (آترواسکلروز)شود. آترواسکلروز موجب بیماری های قلبی می گردد.تحقیقات نشان می دهد که زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک درجات پایین التهاب دارند.

بیشتر بدانیم: تغذیه در دوران یائسگی

وراثت

اگر خواهر یا مادر فرد سندرم تخمدان پلی کیستیک داشته باشد، احتمال اینکه وی نیز به آن مبتلا شود بالاست. محققان به دنبال امکان ارتباط ژن های جهش یافته با سندرم تخمدان پلی کیستیک هستند. رشد غیر نرمال جنینی تحقیقات جدید نشان می دهد که مواجهه زیاد با هورمون های مردانه (آندروژن ها) در طول دوره جنینی می تواند ژن های نرمال را به طور همیشگی از عمل طبیعی خود باز دارد.(پروسه ای که به نام بیان ژن نامیده می شود). به این ترتیب ممکن است الگوی مردانه گسترش چربی ها در شکم که ریسک مقاوت به انسولین و درجات پایین التهاب کمک PCOS را افزایش می دهد، رخ دهد. تحقیقات برای یافتن این موضوع که این فاکتورها تا چه حد به ایجاد خواهد کرد، ادامه دارند.

رشد غیر نرمال جنین

تحقیقات جدید نشان می دهد که مواجهه زیاد با هورمون های مردانه (آندروژن ها)در طول دوره جنینی می تواند ژن های نرمال را به طور همیشگی از عمل طبیعی خود باز دارد.(پروسه ای که به نام بیان ژن نامیده می شود). به این ترتیب ممکن است الگوی مردانه گسترش چربی ها در شکم که ریسک مقاومت به انسولین و درجات پایین التهاب کمک PCOS را افزایش می دهد، رخ دهد. تحقیقات برای یافتن این موضوع که این فاکتورها تا چه حد به ایجاد خواهد کرد، ادامه دارند.