پروبیوتیک ها را بیشتر بشناسید

پروبیوتیک ها میکروارگانیسم های مفیدی هستند که در روده انسان زندگی می کنند. پروبیوتیک ها می توانند به عنوان دارو برای درمان انواع خاصی از بیماری ها و یا به صورت مکمل برای حفظ سلامتی فرد مصرف شوند. تعریفی که سازمان بهداشت جهانی WHO از پروبیوتیک ها ارائه می دهد پروبیوتیک ها میکروارگانیسم هایی هستند که وقتی به میزان مناسب مصرف شوند اثرات مفیدی روی سلامت فرد دارند.

تفاوت پروبیوتیک با پری بیوتیک

پری بیوتیک ها اجزای غذایی غیر قابل هضم هستند که رشد و فعالیت میکروارگانیسم های مفید که در روده بزرگ انسان زندگی می کنند را تحریک می کنند. وقتی پروبیوتیک ها با پری بیوتیک ها مخلوط شوند سینبیوتیک نامیده می شود.
پروبیوتیک ها در غذاها و یا مکمل های غذایی (به صورت کپسول، قرص و پودر ) وجود دارند. مثلا غذاهایی مثل ماست، شیر تخمیر شده و یا غیر تخمیر شده و محصولات سویای تخمیر شده حاوی پروبیوتیک ها هستند. اکثر پروبیوتیک ها باکتری هستند. در دستگاه گوارش نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند میزان این باکتری ها بالا است که باعث محافظت نوزاد از بیماری های مختلف می شود. بعضی از انواع مخمرها هم خواص پروبیوتیکی دارند.

فواید مصرف پروبیوتیک ها

دلایل مختلفی وجود دارد که نشان می دهد این مواد برای سلامتی فرد مفیدند. باتوجه به اینکه میکروب ها همه جای بدن انسان، سطح پوست، در دستگاه گوارش وجود دارند، باکتری های مفید می توانند همراه سیستم ایمنی بدن در از بین بردن باکتری های مضر موثر باشند. همچنین می توانند به هضم و جذب غذاها و مواد مغذی کمک کنند.  باکتری هایی که در دستگاه گوارش هر فرد زندگی می کند متفاوت هستند. تقابل بین بدن فرد و میکروارگانیسم و همینطور بین خود میکروارگانیسم ها باهم می تواند تامین کننده سلامت فرد باشد.

اختلال در عمکرد میکروارگانیسم ها
اختلال در عمکرد میکروارگانیسم ها ممکن است از دو طریق ایجاد شود. آنتی بیوتیک ها می توانند در دستگاه گوارش علاوه بر باکتری های مضر، باکتری های مفید را هم از بین ببرند. بعضی از افراد برای از بین بردن عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها مثل نفخ ، دل درد ، اسهال و ... از پروبیوتیک ها استفاده می کنند. همچنین بعضی ها برای از بین بردن علائم بیماری عدم تحمل لاکتوز از این ترکیبات استفاده می کنند. باکتری های مضر مثل باکتری های بیماری زا، مخمرها، قارچ ها و انگل ها می تواند تعادل میکروبی دستگاه گوارش را بر هم بزنند. مطالعات نشان می دهند پروبیوتیک ها می تواند از رشد و فعالیت میکروارگانیسم های مضر در بیماری هایی مثل اسهال عفونی، سندروم روده تحریک پذیر، بیماری های التهابی روده، عفونت هلیکوباکتر پیلوری، عفونت های واژینال، عفونت معده و دستگاه تنفسی و عفونت های پوستی جلوگیری کنند. با توجه به اینکه در دستگاه گوارش سلول هایی وجود دارند که به طور نزدیکی با سیستم ایمنی بدن در ارتباط هستند می توان با تغییر میکروارگانیسم های روده روی عملکرد سیستم ایمنی تاثیر گذار بود.

نظر محققان در مورد پروبیوتیک ها

دانش محققان در زمینه اثرات بالقوه پروبیوتیک ها در پیشگیری و درمان بیماری ها هنوز در مراحل اولیه است. پروبیوتیک ها دارای اثرات درمان اسهال، پیشگیری و درمان عفونت های دستگاه ادراری و یا عفونت های واژینال، درمان سندروم روده تحریک پذیر، جلوگیری از عود مجدد سرطان مثانه، کوتاه کردن طول مدت عفونت های ناشی از کلستردیوم دیفیسیل که از علل عفونت‌های روده‌ای بیمارستانی است، هستند.

آشنایی با مکمل های پروبیوتیک: کپسول لاکتوگات ویواتیون

عوارض جانبی و موارد احتیاط
اگرچه پروبیوتیک ها از گذشته مصرف می شده ولی باعث ایجاد بیماری در انسان نشده است . به هر حال در مورد ایمنی پروبیوتیک ها مطالعات علمی کاملی انجام نشده است و لازم است در مورد مصرف این محصولات در بچه ها ، سالمندان و کسانی که دارای مشکلاتی در سیستم ایمنی هستند مطالعات بیشتری انجام شود. عوارضی که پروبیوتیک ها می توانند داشته باشند بیشتر عوارض خفیف گوارشی است مثل نفخ. همچنین ممکن است در اثر مصرف این محصولات فرد دچار عفونت شود که در این صورت نیاز به درمان با آنتی بیوتیک است و یا اختلالات متابولیکی مثل تحریک بیش از حد سیستم ایمنی به وجود آید. محصولات پروبیوتیکی جزو مکمل های غذایی طبقه بندی می شوند و دارو نیستند. قبل از مصرف این مکمل ها این نکات را در نظر بگیرید. اگر قصد دارید به عنوان مکمل از این محصول استفاده کنید با پزشک خود مشورت کنید. مصرف مکمل ها نباید به عنوان جایگزین درمان دارویی به کار رود. اگر شما از محصولی استفاده کردید و مشکلی به وجود آمد، با پزشک خود در میان بگذارید.

تنظیم: واحد علمی