آنچه باید در مورد خواص سویا بدانید

سویا از یک طرف، سرشار از مواد مغذی است و به نظر می‌رسد رژیم‌ های غذایی حاوی آن با کاهش سطح قند خون، بهبود سلامت قلب، بهبود علائم یائسگی و شاید حتی کاهش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان‌ مرتبط باشد. در این مقاله آخرین شواهد علمی در مورد خواص سویا بررسی می شود.

خواص سویا

همانطور که گفته شد سویا می تواند مزایای زیادی برای بدن داشته باشد و در این بخش این مزایا بررسی می شود.

کمک به کاهش کلسترول

چندین مطالعه نشان می‌ دهد که رژیم‌ های غذایی سرشار از سویا ممکن است به کاهش کلسترول LDL (بد) و افزایش کلسترول HDL (خوب) کمک کند. بررسی اخیر نشان می دهد که مصرف متوسط 25 گرم پروتئین سویا در روز ممکن است به کاهش 3درصدی  سطوح کلسترول تام و LDL کمک کند. با این حال، محققان بر این باورند که در عمل، زمانی که افراد پروتئین سویا را به جای پروتئین حیوانی مصرف کنند، کاهش کلسترول محسوس تر است. با این حال، تحقیقات بیشتری برای تایید این مورد نیاز است. بررسی دیگری نشان می‌دهد که رژیم‌های غذایی غنی از سویا همچنین می توانند کلسترول HDL را تا 3 درصد افزایش و سطح تری گلیسیرید را تا حدود 4 درصد کاهش دهند. در حال حاضر، به نظر می رسد افرادی که دارای عوامل خطرساز بیماری قلبی مانند کلسترول بالا، چاقی یا دیابت نوع 2 هستند، بیشترین سود را از رژیم غذایی غنی از سویا می برند. علاوه بر این، به نظر می رسد مواد غذایی کمتر فراوری شده غنی از سویا مانند سویا و توفو سطح کلسترول را بیشتر از محصولات و مکمل های فرآوری شده سویا بهبود می بخشند.

کمک به سلامت قلب

از خواص سویا می توان به کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی اشاره کرد. به نظر می ‌رسد ایزوفلاون ‌های سویا ممکن است به کاهش التهاب عروق خونی و بهبود خاصیت ارتجاعی آنها کمک کنند. یک بررسی اخیر مصرف رژیم های غذایی غنی از سویا را به ترتیب با 20 و 16 درصد کاهش خطر سکته مغزی و بیماری های قلبی مرتبط می داند. تحقیقات بیشتر نشان می دهد که رژیم های غذایی غنی از سویا ممکن است خطر مرگ ناشی از بیماری های قلبی را تا 15 درصد کاهش دهند.

کمک به کاهش فشار خون

سویا سرشار از اسید آمینه آرژنین و ایزوفلاون ها است، که به تنظیم سطح فشار خون کمک می کنند. یک مطالعه نشان داد خوردن نصف فنجان (43 گرم) آجیل سویا در روز باعث کاهش فشار خون دیاستولیک در برخی زنان شد. مطالعات دیگر مصرف روزانه 65 تا 153 میلی گرم از ایزوفلاون های سویا را با 3 تا 6 میلی متر جیوه کاهش فشار خون، در افراد مبتلا به فشار خون بالا مرتبط می دانند.

کمک به کاهش قند خون

یک بررسی نشان می دهد که ایزوفلاون های سویا ممکن است به کاهش اندکی در سطوح قند خون و انسولین در زنان یائسه کمک کنند. ایزوفلاون های سویا همچنین ممکن است به کاهش مقاومت به انسولین کمک کنند، مشکلی که در آن سلول ها دیگر به طور معمول به انسولین پاسخ نمی دهند و با گذشت زمان، مقاومت به انسولین می تواند منجر به سطوح بالای قند خون و نهایتا ابتلا به دیابت نوع 2 شود. علاوه بر این، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف مکمل‌های پروتئین سویا ممکن است به کاهش قند خون و انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 یا سندرم متابولیک کمک کند. سندرم متابولیک به مجموعه ای از شرایط، از جمله سطوح بالای قند خون، کلسترول، فشار خون و چربی شکمی اشاره دارد، که در کنار هم، خطر ابتلا به دیابت نوع 2، بیماری های قلبی و سکته مغزی را در افراد افزایش می دهند.

کمک به بهبود باروری

برخی تحقیقات نشان می دهند که رژیم های غذایی غنی از سویا می توانند موجب بهبود باروری در برخی زنان شوند. در یک مطالعه، زنانی که مقادیر بالای ایزوفلاون های سویا دریافت کرده بودند، 1.3 تا 1.8 برابر بیشتر از زنانی که ایزوفلاون سویا کمتری دریافت کرده بودند، پس از درمان های باروری باردار شدند. با این حال، تاثیر مشابه در باروری مردان ممکن است مشاهده نشود. مطالعه دیگری نشان داد، مواد غذایی غنی از سویا در برابر اثرات بیسفنولA (BPA)  از بدن محافظت می‌کنند، ترکیبی که در برخی پلاستیک‌ها وجود دارد که اعتقاد بر این است که باروری را کاهش می‌دهد.
شایان ذکر است که بر اساس اکثر مطالعات تا به امروز، رژیم های غذایی حاوی 10 تا 25 میلی گرم سویا به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متنوع، به نظر نمی رسد که هیچ اثر مضری بر تخمک گذاری یا باروری داشته باشد. این میزان از ایزوفلاون های سویا معادل حدود 1 تا 4 وعده غذاهای حاوی سویا در روز است.

کمک به کاهش علائم یائسگی

همان طور که پیش تر اشاره شد سویا سرشار از ایزوفلاون ها (استروژن های گیاهی) است. در طول یائسگی، سطوح استروژن زنان به طور طبیعی کاهش می یابد و در نتیجه علائم ناخوشایندی مانند خستگی، خشکی واژن و گرگرفتگی ایجاد می شود. اعتقاد بر این است که ایزوفلاون های سویا تا حدودی به کاهش شدت این علائم کمک می کنند. تحقیقات نشان می دهد که ایزوفلاون های سویا ممکن است به کاهش دفعات و شدت گرگرفتگی کمک کنند. همچنین به نظر می رسد که ایزوفلاون های سویا به تسکین خستگی، درد مفاصل، افسردگی، تحریک پذیری، اضطراب و خشکی واژن که در طول یائسگی و سالهای منتهی به آن، کمک می کند.

با مکمل های حاوی سویا آشنا شوید: سافت ژل منوهالت پلاس ویواتیون

کمک به بهبود سلامت استخوان 

سطوح پایین استروژن که در دوران یائسگی تجربه می‌شود ممکن است باعث خروج کلسیم از استخوان‌ها و متعاقبا پوکی استخوان شود. برخی شواهد نشان می دهد که مصرف 40 تا 110 میلی گرم از ایزوفلاون های سویا در روز می تواند تحلیل استخوانی را کاهش دهد و نشانگرهای سلامت استخوان را در زنان یائسه بهبود بخشد. با این حال، تحقیقات بیشتری برای تایید این یافته ها مورد نیاز است.

کمک به کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه 

رژیم های غذایی سرشار از سویا با کاهش خطر ابتلا به برخی انواع سرطان مرتبط هستند. یک بررسی اخیر روی 12 مطالعه نشان می دهد زنانی که قبل از تشخیص سرطان مصرف بالای سویا داشته اند، در مقایسه با زنانی که کمترین میزان مصرف سویا را داشتند، 16 درصد کمتر در معرض خطر مرگ ناشی از این بیماری قرار دارند. مصرف بالای سویا قبل و بعد از تشخیص نیز ممکن است خطر عود سرطان سینه را در زنان یائسه تا 28 درصد کاهش دهد. اگرچه، این مطالعه اثرات مشابه در زنان قبل از یائسگی را نشان نمی دهد. از سوی دیگر، مطالعه دیگری نشان می‌دهد که زنان قبل و بعد از یائسگی که رژیم‌های غذایی غنی از سویا مصرف می‌کنند، ممکن است ۲۷ درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان باشند.

کمک به کاهش خطر ابتلا به سایر انواع سرطان 

مطالعات نشان می دهد که مصرف زیاد ایزوفلاون های سویا ممکن است خطر ابتلا به سرطان اندومتر را تا حدود 19 درصد کاهش دهد. علاوه بر این، برخی از مطالعات رژیم های غذایی غنی از سویا را با کاهش 7 درصدی خطر ابتلا به سرطان های دستگاه گوارش و کاهش 8 تا 12 درصدی خطر ابتلا به سرطان های روده بزرگ، به ویژه در زنان مرتبط دانسته اند. از سوی دیگر، مردانی که از رژیم های غذایی غنی از سویا استفاده می کنند ممکن است کمتر در معرض ابتلا به سرطان پروستات باشند. در نهایت، یک بررسی اخیر روی 23 مطالعه، رژیم های غذایی غنی از سویا را با 12 درصد کاهش خطر مرگ ناشی از سرطان، به ویژه سرطان های معده، روده بزرگ و ریه مرتبط دانست.

گردآورنده: نگار رفیعی (کارشناس ارشد تغذیه)
منبع: healthline