چگونه پوکی استخوان ایجاد می شود؟

پوکی استخوان یا استئوپروز به معنی کم شدن تراکم استخوان است که بدنبال آن قدرت استخوان کم شده و موجب افزایش احتمال بروز شکستگی در آن می شود. پوکی استخوان معمولاٌ بتدریج پیشرفت میکند و ممکن است حتی تا زمان بروز شکستگی هیچ علامتی از خود بروز ندهد. پوکی استخوان میتواند در هر استخوانی از بدن ایجاد شود ولی معمولا در ستون مهره ها، لگن، مچ دست و دنده ها بیشتر دیده میشود. برای فهم بهتر پوکی استخوان ابتدا باید بدانیم جنس استخوان از چیست. بافت استخوان از دو قسمت تشکیل شده، یک داربست سه بعدی شبکه مانند از جنس پروتئین که به آن ماتریکس میگویند و رسوب کلسیم بر روی این داربست پروتئینی در قالب مولکول های هیدروکسی آپاتیت

استخوان چیست؟

استخوان یک بافت زنده، حاوی رگ خونی و سلول های متعدد است. همین زنده بودن است که به استخوان امکان رشد و ترمیم میدهد. در طول عمر، بافت استخوانی بدن مرتبا توسط سلول های تخریب کننده (استئوکلاست) جذب شده و در همان حال استخوان جدید توسط سلول های سازنده (استئوبلاست) بر روی آن جایگزین میشود. به این ترتیب بافت همه استخوان های بدن مرتبا در حال نو شدن است. در سنین کودکی و جوانی ساخته شدن استخوان بیشتر از جذب شدن آن است ولی در سنین بالا بیش از اینکه استخوان ساخته شود جذب میشود. حتی در شدیدترین حالات پوکی استخوان، روند ساخته شدن استخوان جدید متوقف نمی شود بلکه فقط میزان آن کم میگردد. در حدود سن بیست سالگی بدن بیشترین مقدار تراکم استخوان را دارد.

تاثیر هورمون ها بر پوکی استخوان

هورمون های بدن بر روی پدیده جذب و تولید مداوم استخوان تاثیر دارند. مهمترین هورمون های تاثیرگذار در این روند، هورمون زنانه استروژن و هورمون مردانه تستوسترون و هورمون پاراتیروئید است. در این بین استروژن بیشترین تاثیر را دارد. زمینه های ژنتیکی و تفاوت های فردی هم در جذب و تولید استخوان و در نتیجه نهایی آن یعنی قدرت و تراکم استخوان تاثیرگذار است.

آشنا شویم: قرص کلترکس پلاس هلث برست

ساختار و تراکم استخوان ها

اکثر استخوان های بدن از یک بدنه اصلی تشکیل شده اند که مانند اسفنج مشبک و متخلخل است و به آن استخوان اسفنجی میگویند و روی آن را لایه ای از استخوان سفت و سخت و بدون سوراخ و بدون تخلخل فرا گرفته است که به آن استخوان کورتیکال میگویند. در قسمت کورتیکال، استخوان بصورت لایه لایه و بسیار متراکم است. در بعضی استخوان های بدن قسمت اسفنجی بیشتر است و در بعضی دیگر قسمت کورتیکال. ساختار سه بعدی و مشبک استخوان به این علت ایجاد شده که استخوان در عین محکم بودن سبک هم باشد. در پوکی استخوان یا استئوپروز تخلخل استخوان اسفنجی بیشتر میشود بطوریکه حفرات داخل آن بزرگتر شده و فاصله بین میله های داربست بیشتر شده و میله های داربست نازکتر میشوند. همچنین قسمت کورتیکال روی استخوان نیز نازک تر میگردد.